آشنایی با شاهکارهای معماری: ساختمان‌های معروف جهان با سقف متحرک بخش اول

مقدمه

سقف‌های متحرک به عنوان یکی از نوآورانه‌ترین و کاربردی‌ترین دستاوردهای معماری مدرن، نه تنها عملکرد و راحتی فضاها را بهبود بخشیده‌اند، بلکه به طراحی‌های چشم‌نواز و جذاب نیز جان بخشیده‌اند. این سقف‌ها با قابلیت باز و بسته شدن، به ساختمان‌ها امکان می‌دهند تا بر اساس شرایط آب و هوایی و نیازهای کاربردی، فضای داخلی را به راحتی تنظیم کنند. از استادیوم‌ها و مراکز فرهنگی تا رستوران‌ها و ویلاهای لوکس، سقف‌های متحرک به نمادهای معماری مدرن تبدیل شده‌اند که در بسیاری از پروژه‌های برجسته جهانی به کار گرفته می‌شوند.

در این مقاله، قصد داریم به معرفی برخی از این ساختمان‌های مشهور با سقف متحرک در نقاط مختلف جهان بپردازیم. از شاهکارهای معماری مدرن گرفته تا پروژه‌های نوآورانه‌ای که سقف‌های متحرک را در طراحی‌های خود گنجانده‌اند، هر یک از این پروژه‌ها نمونه‌ای از ترکیب زیبایی‌شناسی و کارایی در معماری معاصر هستند.

در بخش اول از این مجموعه مقالات، ۱۵ پروژه برجسته را معرفی خواهیم کرد که نشان‌دهنده‌ی قدرت و قابلیت‌های سقف‌های متحرک در ایجاد فضاهای منحصر به فرد و کاربردی هستند.

مزایای سقف‌ متحرک

سقف‌های متحرک علاوه بر جنبه‌های زیبایی‌شناسی، مزایای قابل توجهی دارند که آن‌ها را به یک انتخاب محبوب در معماری مدرن تبدیل کرده است. این سقف‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که امکان باز و بسته شدن دارند و می‌توانند به سرعت فضای داخلی یک ساختمان را متناسب با شرایط محیطی تغییر دهند. در این بخش، به بررسی مزایای اصلی سقف‌های متحرک خواهیم پرداخت:

۱ – انعطاف‌پذیری و تطابق با شرایط محیطی

یکی از بارزترین ویژگی‌های سقف‌های متحرک، قابلیت تنظیم آن‌ها بر اساس شرایط آب و هوایی است. در روزهای آفتابی، می‌توان سقف را باز کرد تا از نور طبیعی بهره‌برداری شود و فضاهای داخلی روشن‌تر و دل‌پذیرتر باشند. در روزهای بارانی یا سرد، سقف می‌تواند بسته شود تا از نفوذ آب به داخل جلوگیری کرده و راحتی و آسایش بیشتری برای ساکنین فراهم آورد.

۲ – صرفه‌جویی در مصرف انرژی

با استفاده از سقف‌های متحرک، امکان تهویه طبیعی فضای داخلی فراهم می‌شود که می‌تواند به کاهش مصرف انرژی کمک کند. در فصل‌های گرم، باز کردن سقف می‌تواند به تهویه مناسب کمک کرده و نیاز به سیستم‌های سرمایشی را کاهش دهد. در مقابل، در فصل‌های سرد، بسته شدن سقف کمک می‌کند تا گرمای داخل ساختمان حفظ شده و نیازی به استفاده زیاد از سیستم‌های گرمایشی نباشد.

۳ – ایجاد فضاهای متنوع و کاربردی

سقف‌های متحرک قابلیت تبدیل فضاهای داخلی به فضاهای باز یا بسته را در اختیار می‌گذارند. این ویژگی به ویژه در فضاهایی مانند رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها، استادیوم‌ها و مراکز فرهنگی که نیاز به تطبیق با شرایط مختلف دارند، بسیار مفید است. این سقف‌ها به ساکنین یا بازدیدکنندگان این امکان را می‌دهند که از فضای باز لذت ببرند، در حالی که در صورت لزوم فضای بسته و محافظت‌شده‌ای را در اختیار داشته باشند.

۴ – زیبایی‌شناسی و طراحی مدرن

سقف‌های متحرک با طراحی‌های منحصر به فرد و نوآورانه، به نمای بیرونی ساختمان‌ها زیبایی خاصی می‌بخشند. این سقف‌ها به معماران و طراحان این امکان را می‌دهند که به راحتی فضاهای داخلی و خارجی را به هم متصل کنند و در عین حال از طراحی‌های چشم‌نواز استفاده کنند که هم به لحاظ کاربردی و هم زیبایی‌شناسی جذاب باشد.

۵ – افزایش ارزش ملک

استفاده از سقف‌های متحرک می‌تواند به افزایش ارزش ملک کمک کند. این سقف‌ها به خصوص در پروژه‌های مسکونی لوکس، هتل‌ها و ویلاها می‌توانند جذابیت خاصی برای خریداران یا مستاجران ایجاد کرده و قیمت ملک را افزایش دهند.

۱– سقف متحرک کاخ نیاوران

• موقعیت جغرافیایی: تهران، ایران
• سال ساخت: دوران ناصرالدین‌شاه در سال ۱۲۲۹ هجری شمسی
• نوع سقف متحرک: کشویی
• ویژگی‌های منحصر به فرد:
  سقف متحرک کاخ نیاوران به عنوان یکی از سازه‌های منحصربه‌فرد در معماری معاصر ایران شناخته می‌شود. این سقف به صورت کشویی باز و بسته می‌شود و دارای یک سیستم مکانیکی با اهرم دستی و دکمه‌های کنترل برای روشن و خاموش کردن است. نکته قابل توجه این است که برای جلوگیری از تخریب سقف، تنها سالی یک‌بار باز و بسته می‌شود. این ویژگی منحصر به فرد در کنار طراحی خاص، باعث شده که کاخ نیاوران به یکی از بناهای لوکس و باشکوه ایران تبدیل شود.
• دلیل انتخاب سقف متحرک:
  سقف متحرک در این پروژه به دلیل ترکیب ویژگی‌های طراحی سنتی و مدرن انتخاب شده است. این سقف به طراحان این امکان را می‌دهد که از مزایای نور طبیعی در فضای داخلی استفاده کنند و در عین حال از آن به عنوان یک عنصر زیبایی‌شناختی برای به نمایش گذاشتن شکوه معماری سنتی ایرانی بهره ببرند.
• نکته ویژه:
  سقف متحرک کاخ نیاوران نه تنها در معماری ایران، بلکه در سطح جهانی نیز به عنوان یکی از شاهکارهای معماری معاصر شناخته می‌شود. این پروژه به‌ویژه به دلیل تلفیق هنرهای سنتی و مدرن و استفاده از مصالح ساختمانی درجه یک، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ معماری ایران دارد.

  ---

  

  ۲- سالن اجتماعات پیتزبورگ

  • موقعیت جغرافیایی: پیتزبورگ، ایالات متحده آمریکا

  • سال ساخت: ۱۹۶۱

  • نوع سقف متحرک: جمع شونده دایره‌ای (لغزشی)

  • ویژگی‌های منحصر به فرد:
    سقف جمع شونده سالن اجتماعات پیتزبورگ یکی از اولین نمونه‌های سقف‌های جمع شونده با دهانه بزرگ و سیستم لغزشی دایره‌وار است. این سقف با دهانه ۱۲۶ متری شامل هشت بخش ۳۰۰ تنی است که هرکدام توسط پنج موتور برای چرخش کنترل می‌شدند. پانل‌ها بر روی یک خرپای عظیم فولادی طره‌ای به طول ۸۰ متر قرار گرفته بودند. فرآیند باز و بسته شدن سقف تنها حدود ۲ دقیقه زمان می‌برد. این ویژگی منحصربه‌فرد، به سقف جمع شونده پیتزبورگ، کاربردی سریع و انعطاف‌پذیر برای استفاده از فضای داخلی می‌دهد.

  • دلیل انتخاب سقف متحرک:
    سقف جمع شونده این سالن به دلیل نیاز به ایجاد فضایی قابل تغییر و تطبیق با شرایط مختلف در طول زمان انتخاب شده بود. با توجه به هندسه خاص سازه، این سقف به کاهش ممان‌های خمشی و بهینه‌سازی استفاده از فضای داخلی کمک می‌کرد. این ویژگی‌ها به سالن اجتماعات اجازه می‌دهد تا بسته به شرایط، محیط‌های مختلفی را برای استفاده‌های گوناگون فراهم کند.

  • نکته ویژه:
    این سقف جمع شونده به عنوان یک نوآوری در معماری دهه ۶۰ شناخته می‌شود و با سیستم منحصر به فرد خود در آن زمان، تحولی در طراحی سقف‌های متحرک ایجاد کرد. علی‌رغم تعطیلی سالن در سال ۲۰۱۰، این سقف به‌عنوان یک نمونه بارز از سقف‌های جمع شونده و فناوری‌های نوین در معماری مدرن شناخته می‌شود.

    ---

    

  • ۳- گنبد اقیانوس ژاپن

    • موقعیت جغرافیایی: سیازاکی، ژاپن

    • سال ساخت: ۱۹۹۳

    • نوع سقف متحرک: پارچه‌ای، قوسی

    • ویژگی‌های منحصر به فرد:
      گنبد اقیانوس ژاپن با طراحی خاص و ویژگی‌های منحصر به فردش به یکی از پروژه‌های برجسته در معماری سقف‌های متحرک تبدیل شده است. این سقف متحرک از چهار سازه متحرک جداگانه تشکیل شده است که هرکدام از یک قاب فولادی پوشیده‌شده با پوشش پارچه غشایی ساخته شده‌اند. سقف قادر است با حرکت قسمت‌های مختلف به سمت کناره‌ها، در عرض ۱۰ دقیقه حدود ۶۵ درصد از سقف را باز کند. حداکثر دهانه این گنبد ۱۱۰ متر است که برای ایجاد فضایی باز و تنفس‌پذیر در محیط مناسب است. زیر سقف متحرک، استخر مصنوعی بزرگی قرار دارد که شامل موج‌های دریا و ساحل مصنوعی می‌شود.

    • دلیل انتخاب سقف متحرک:
      سقف متحرک گنبد اقیانوس ژاپن برای فراهم کردن محیطی منعطف و پویا برای بازدیدکنندگان طراحی شده است. این سقف به بازدیدکنندگان این امکان را می‌دهد که در طول روز از فضای باز و نور طبیعی بهره‌برداری کنند و در شرایط نامساعد جوی، محیطی بسته و ایمن را تجربه کنند. حرکت سقف به سمت کناره‌ها فضای داخلی را متناسب با شرایط مختلف تغییر می‌دهد.

    • نکته ویژه:
      گنبد اقیانوس ژاپن نه تنها به عنوان یک سازه شگفت‌انگیز معماری شناخته می‌شود، بلکه با قابلیت باز و بسته شدن سقف، تجربه‌ای بی‌نظیر از فضاهای آبی و طبیعی را در کنار هم فراهم می‌آورد. این پروژه به دلیل تلفیق هنر معماری و نیازهای کاربردی، یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های سقف‌های متحرک در جهان است.

      ---

     

  • ۴- زمین ورزشی زاراگوسا اسپانیا

    • موقعیت جغرافیایی: زاراگوسا، اسپانیا

    • سال ساخت: دهه ۱۹۹۰ (۱۹۹۰ تغییرات سقف)

    • نوع سقف متحرک: غشایی، دوچرخه‌ای

    • ویژگی‌های منحصر به فرد:
      سقف جمع شونده زمین ورزشی زاراگوسا یکی از پروژه‌های مهندسی پیچیده است که در آن پوشش سقف به صورت سازه‌های غشایی طراحی شده است. سقف این مجموعه به صورت دو لایه و با استفاده از حلقه‌های فشاری و کششی طراحی شده است. حلقه خارجی از نوع فشاری و حلقه داخلی به قطر ۳۶ متر از نوع کششی است. این حلقه‌ها توسط کابل‌هایی به هم متصل هستند که حداکثر طول آن‌ها ۳۶ متر می‌باشد. یکی از ویژگی‌های جالب این سقف، استفاده از سیستم‌های پیشرفته برای حرکت غشا است که شامل کابل‌های آویزان و سیستم محرک ثابت است. با چرخش محور مرکزی، پره‌های سقف به سمت یکدیگر حرکت کرده و غشا کشیده می‌شود.

    • دلیل انتخاب سقف متحرک:
      سقف جمع شونده این مجموعه به دلیل نیازی که به ایجاد فضای باز و بسته به صورت سریع و موثر داشت، انتخاب شد. سقف غشایی این پروژه بدون نیاز به ستون در دهانه ۸۸ متری طراحی شد و به همین دلیل، فضای داخلی کاملاً باز و آزاد باقی می‌ماند. سیستم پیچیده‌ی سقف متحرک امکان تغییر فضای ورزشی را به راحتی فراهم می‌کند و به همین دلیل، برای استفاده در شرایط مختلف، ایده‌آل است.

    • نکته ویژه:
      سقف جمع شونده زمین ورزشی زاراگوسا به‌واسطه سیستم‌های الکتریکی و کابل‌های کششی خود، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌ها از ترکیب مهندسی و معماری است. این سقف به‌ویژه در استفاده از موتورهای الکتریکی کوچک و سیستم‌های اندازه‌گیری خودکار برای کنترل هماهنگی حرکت، یک شاهکار در دنیای معماری سقف‌های متحرک محسوب می‌شود.

    ---

    

  • ۵- استادیوم ورزشی اویتا ژاپن

    • موقعیت جغرافیایی: اویتا، ژاپن

    • سال ساخت: ۲۰۱۱-۲۰۱۳

    • نوع سقف متحرک: سقف کروی، جمع شونده

    • ویژگی‌های منحصر به فرد:
      استادیوم ورزشی اویتا با طراحی ظریف و نازک خود، یکی از نمونه‌های برجسته سقف‌های متحرک در معماری مدرن است. این استادیوم دارای یک بخش ثابت سقف کروی به قطر ۲۷۴ متر است که به‌وسیله دو پانل بالایی جمع شونده که بر روی هفت ریل موازی حرکت می‌کنند، تکمیل می‌شود. پانل‌های لغزشی این سقف با غشای خاص از جنس تفلون پوشیده شده‌اند که شفافیت بالایی دارد و حتی در روزهای بارانی نیز اجازه می‌دهد نور طبیعی به داخل استادیوم وارد شود.

    • دلیل انتخاب سقف متحرک:
      سقف جمع شونده این استادیوم به‌ویژه برای ایجاد یک محیط متغیر و تطبیق‌پذیر برای فعالیت‌های ورزشی و تفریحی طراحی شده است. سقف متحرک با استفاده از سیستم پانل‌های لغزشی، امکان استفاده از فضای باز را در روزهای آفتابی فراهم می‌کند و در عین حال در روزهای بارانی از ورود نور طبیعی به داخل اطمینان حاصل می‌کند.

    • نکته ویژه:
      یکی از نکات برجسته استادیوم ورزشی اویتا استفاده از مواد شفاف و باکیفیت است که باعث می‌شود حتی در شرایط آب و هوایی نامساعد، فضای داخلی همچنان از نور طبیعی برخوردار باشد. این سقف متحرک نه تنها در بخش طراحی و عملکرد خود منحصر به فرد است، بلکه در استفاده از مواد پیشرفته نیز نمونه‌ای از ترکیب معماری و فناوری به حساب می‌آید.

      ---

    

  • ۶- استادیوم شائوکسینگ چین

    • موقعیت جغرافیایی: شائوکسینگ، چین

    • سال ساخت: ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳

    • نوع سقف متحرک: سقف جمع شونده PTFE

    • ویژگی‌های منحصر به فرد:
      استادیوم شائوکسینگ چین با مساحت ۷۷,۶۴۰ متر مربع و پوشش سقفی PTFE به مساحت ۱۰۰ هزار متر مربع، یکی از بزرگترین استادیوم‌های سقف متحرک در چین محسوب می‌شود. این استادیوم دارای دو قطعه سقف جمع شونده با مساحت تحرک ۱۲,۳۵۰ متر مربع است که به‌وسیله سازه‌ای خاص از سقف ثابت، متحرک و قاب‌های تحمل‌کننده غشا تشکیل شده است. سقف جمع شونده این استادیوم از خرپای مسطح با ۱۴ خرپای اصلی در جهت دهانه ساخته شده است. ارتفاع خرپاها بین ۱٫۵ متر و ۲٫۶ متر متغیر است. تمامی بخش‌های استادیوم، از جمله سقف ثابت، متحرک و دیوارها، با پوشش PTFE محصور شده‌اند.

    • دلیل انتخاب سقف متحرک:
      سقف متحرک استادیوم شائوکسینگ به‌ویژه به‌منظور تأمین انعطاف‌پذیری در استفاده از فضای داخلی و خارجی طراحی شده است. این سقف جمع شونده امکان باز و بسته شدن فضای استادیوم را بسته به شرایط آب و هوایی و نوع رویداد فراهم می‌کند. همچنین پوشش PTFE سقف، به‌دلیل خواص ضدآب و مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی، موجب می‌شود که این سقف در طول زمان کارایی بالایی داشته باشد.

    • نکته ویژه:
      استادیوم شائوکسینگ به عنوان یکی از بزرگترین استادیوم‌های سقف متحرک در چین شناخته می‌شود و طراحی آن به‌گونه‌ای است که با استفاده از سقف جمع شونده، توانایی تطبیق با شرایط جوی مختلف را دارد. این پروژه علاوه بر ویژگی‌های معماری منحصر به فرد، به‌عنوان یک نوآوری در استفاده از سقف‌های متحرک در پروژه‌های بزرگ ورزشی در چین مطرح است.

      ---

    

  • ۷- استادیوم تویوتا، ژاپن

    • موقعیت جغرافیایی: تویوتا، ژاپن

    • سال ساخت: ۲۰۰۱

    • نوع سقف متحرک: سقف غشایی جمع شونده، بادبزن ژاپنی

    • ویژگی‌های منحصر به فرد:
      استادیوم تویوتا یکی از مهم‌ترین اماکن ورزشی در ژاپن است که به عنوان یکی از میزبان‌های بازی‌های نیمه نهایی جام جهانی ۲۰۰۲ شناخته می‌شود. این استادیوم دارای یک سازه پیچیده با ۴ دکل عظیم به ارتفاع ۹۳ متر است که سقف‌های معلق بر روی آن قرار دارند. سقف متحرک این استادیوم شامل یک سازه پارچه‌ای با کیسه‌های منفرد پرشده از هوا است که می‌توانند سطح استادیوم را پوشش دهند و به‌طور کامل آن را ببندند.

    • دلیل انتخاب سقف متحرک:
      استفاده از سقف متحرک در استادیوم تویوتا به‌ویژه برای حفظ فضای داخلی به‌صورت بسته در شرایط مختلف آب و هوایی و همچنین قابلیت باز شدن سقف برای ایجاد تهویه و نور طبیعی در روزهای آفتابی طراحی شده است. بخش متحرک این سقف به‌وسیله کیسه‌های پرشده از هوا، که به فرم بادبزن‌های ژاپنی طراحی شده‌اند، وزن سقف را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهند. این ویژگی باعث می‌شود که سقف متحرک، علاوه بر زیبایی، از نظر فنی نیز بهینه باشد.

    • نکته ویژه:
      استفاده از طراحی بادبزن‌های ژاپنی برای سقف متحرک، الهام‌گرفته از فرهنگ و معماری سنتی ژاپن، این استادیوم را به یک اثر معماری منحصر به فرد تبدیل کرده است. همچنین استفاده از کیسه‌های پرشده از هوا در کاهش وزن سقف، به‌ویژه در برابر بادهای شدید، نیازمند تمهیدات مهندسی خاصی است که باعث می‌شود این سقف در شرایط مختلف جوی به‌خوبی عمل کند.

      ---

      

      ۸- چترهای معماری مسجدالنبی، مدینه

      • موقعیت جغرافیایی: مدینه، عربستان سعودی

      • سال ساخت: ۲۰۰۱

      • نوع سقف متحرک: چترهای جمع شونده هیدرولیکی

      • ویژگی‌های منحصر به فرد:
        بزرگترین سقف جمع شونده ساخته شده تاکنون در دنیا در حیاط مسجدالنبی واقع شده است. این پروژه شامل ۱۲ چتر بزرگ با سطحی در حدود ۱۸x17 متر و ارتفاع ۱۴ متر است. چترها به‌صورت هیدرولیکی عمل کرده و در طول روز باز و در شب بسته می‌شوند تا شرایط مطلوب‌تری از نظر دمایی در حیاط مسجد فراهم کنند. هر چتر به‌وسیله یک سیلندر هیدرولیکی که بر روی مرکز یک ستون قرار دارد، باز و بسته می‌شود.

      • دلیل انتخاب سقف متحرک:
        هدف از استفاده از چترهای جمع شونده در حیاط مسجدالنبی، ایجاد سایه و بهبود شرایط دمایی برای نمازگزاران و زائران است. باز و بسته شدن این چترها نه تنها باعث تنظیم دمای هوا در طول روز و شب می‌شود، بلکه زیبایی معماری مسجد را نیز به نمایش می‌گذارد. استفاده از سیستم هیدرولیکی برای باز و بسته کردن چترها، عملکرد قابل اطمینان و دقت بالا را در طول زمان تضمین می‌کند.

      • نکته ویژه:
        چترهای متحرک مسجدالنبی به‌وسیله شرکت جرثقیل‌ساز آلمانی طراحی شده‌اند و از مواد سبک و مقاوم ساخته شده‌اند. در زمان بسته شدن چترها، یک لایه کربنی سبک بین بازوها و پوشش غشایی قرار می‌گیرد که از پوشش محافظت می‌کند و به‌طور مؤثر آن را از آسیب‌های محیطی و شرایط جوی محافظت می‌نماید.

        ---

        

        ۹- ورزشگاه Komatsu Dome

        • موقعیت جغرافیایی: Komatsu، استان ایشیکاوا، ژاپن

        • سال ساخت: ۱۹۹۷

        • نوع سقف متحرک: سقف جمع شونده غشایی

        • کاربری: ورزشگاه بیس‌بال

        • طراح: Yamashita Sekkei + Taisei Co.

        • مساحت سقف جمع شونده: حدود ۳۷۵۰ متر مربع

        • ویژگی‌های منحصر به فرد:
          Komatsu Dome یک ورزشگاه بیس‌بال است که سقف جمع شونده آن یکی از ویژگی‌های برجسته آن به شمار می‌رود. این سقف به‌گونه‌ای طراحی شده که به‌راحتی می‌تواند باز و بسته شود تا در شرایط مختلف جوی، ورزشکاران و تماشاگران را از شرایط آب و هوایی محافظت کند. با مساحت ۳۷۵۰ متر مربع، این سقف جمع شونده غشایی ظرفیت لازم برای پوشش فضای داخلی ورزشگاه را فراهم می‌آورد.

        • دلیل انتخاب سقف متحرک:
          انتخاب سقف متحرک برای این ورزشگاه به‌منظور تطبیق با شرایط جوی مختلف انجام شد. به‌ویژه در مناطق بارانی یا در مواقعی که نیاز به حفاظت از فضای داخلی در برابر آفتاب شدید یا بارش باران بود، این سقف به ورزشگاه انعطاف‌پذیری بیشتری می‌بخشد. طراحی سقف جمع شونده به‌طور مؤثری به‌عنوان یک راه‌حل برای حفظ راحتی و ایمنی تماشاگران و ورزشکاران در شرایط مختلف استفاده می‌شود.

        • نکته ویژه:
          سقف جمع شونده Komatsu Dome به‌طور خاص از مواد غشایی برای کاهش وزن و افزایش کارایی استفاده می‌کند. این سقف همچنین از یک سیستم پیشرفته برای جمع و باز کردن بهره می‌برد که توسط تیم مهندسی Yamashita Sekkei و Taisei Co. طراحی شده است.

          ---

          

          ۱۰- میدان گاوبازی Plaza de Toros Illunbe

          • موقعیت جغرافیایی: سن سباستین، باسک، اسپانیا

          • سال ساخت: ۱۹۹۸

          • نوع سقف متحرک: سقف جمع شونده غشایی

          • کاربری: میدان گاوبازی

          • طراح: Eng. Lanik

          • ویژگی‌های منحصر به فرد:
            Plaza de Toros Illunbe یکی از میدان‌های گاوبازی برجسته در اسپانیا است که دارای سقف جمع شونده منحصر به فردی می‌باشد. این سقف به‌منظور پوشش و محافظت از تماشاگران و فضای داخلی در برابر شرایط آب و هوایی مختلف طراحی شده است. سقف جمع شونده این میدان گاوبازی به‌طور مؤثری با محیط اطراف هماهنگ می‌شود و زیبایی‌شناسی خاصی به آن می‌بخشد.

          • دلیل انتخاب سقف متحرک:
            استفاده از سقف متحرک در Plaza de Toros Illunbe به‌ویژه به‌منظور جلوگیری از مشکلات ناشی از شرایط جوی نامساعد مانند بارش باران یا تابش آفتاب شدید است. این سقف باعث می‌شود که فضا در هر شرایطی برای برگزاری رویدادها راحت و ایمن باشد. طراحی سقف به‌گونه‌ای است که با باز و بسته شدن خود، فضای داخلی را به شکلی کارآمد و بهینه تحت پوشش قرار می‌دهد.

          • نکته ویژه:
            طراحی سقف این میدان گاوبازی توسط Eng. Lanik صورت گرفته و شامل استفاده از مواد غشایی و تکنولوژی‌های پیشرفته برای تأمین قابلیت حرکت سقف به‌طور روان و ایمن است. این سقف به‌ویژه در مواقعی که شرایط جوی نامناسب باشد، به تماشاگران و شرکت‌کنندگان در رویدادها کمک می‌کند تا از محیطی راحت و بدون دغدغه بهره‌مند شوند.

            ---

            

            ۱۱- ورزشگاه فوتبال Resonac Dome Oita

            • موقعیت جغرافیایی: اوئیتا، ژاپن

            • سال ساخت: ۲۰۰۱

            • نوع سقف متحرک: سقف اتوماتیک جمع شونده

            • کاربری: ورزشگاه فوتبال

            • طراح: Kisho Kurokawa (طراحی)، Takenaka Co. (مهندسی و اجرا)

            • مساحت سقف جمع شونده: حدود ۲۰,۰۰۰ متر مربع

            • ویژگی‌های منحصر به فرد:
              Resonac Dome Oita یک ورزشگاه فوتبال است که سقف آن از نوع اتوماتیک و جمع شونده است. این سقف بزرگ و پیشرفته، با مساحت ۲۰,۰۰۰ متر مربع، به‌طور کامل فضای داخلی ورزشگاه را پوشش می‌دهد و قابلیت باز و بسته شدن سریع و مؤثر را داراست. طراحی خاص سقف باعث می‌شود که فضای ورزشگاه برای تماشاگران و ورزشکاران در هر شرایط جوی راحت و ایمن باشد.

            • دلیل انتخاب سقف متحرک:
              استفاده از سقف اتوماتیک جمع شونده در این ورزشگاه به‌منظور فراهم آوردن انعطاف‌پذیری در مواجهه با شرایط آب و هوایی مختلف صورت گرفته است. با قابلیت باز و بسته شدن سریع، این سقف باعث می‌شود که بازی‌ها و رویدادها در هر فصلی از سال، بدون نگرانی از وضعیت آب و هوایی، برگزار شوند. همچنین سقف جمع شونده این ورزشگاه باعث می‌شود تا نور طبیعی در طول روز به فضای داخلی وارد شود.

            • نکته ویژه:
              سقف Resonac Dome Oita توسط معمار مشهور Kisho Kurokawa طراحی شده است و به‌وسیله مهندسین شرکت Takenaka Co. اجرا شده است. این سقف با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و سیستم‌های اتوماتیک طراحی شده است تا در سریع‌ترین زمان ممکن باز و بسته شود و عملکرد بهینه‌ای را ارائه دهد.

              ---

              

              ۱۲- ورزشگاه فوتبال NRG Stadium

              • موقعیت جغرافیایی: هوستون، ایالات متحده

              • سال ساخت: ۲۰۰۲

              • نوع سقف متحرک: سقف جمع شونده شفاف پارچه‌ای

              • کاربری: میدان راگبی

              • طراح: Walter P Moore

              • مساحت سقف جمع شونده: حدود ۳۱,۹۰۰ متر مربع

              • ویژگی‌های منحصر به فرد:
                NRG Stadium بزرگ‌ترین ورزشگاه لیگ ملی فوتبال آمریکا از نظر مساحت زیر بنا و مساحت سقف جمع شونده است. این ورزشگاه با سقف جمع شونده شفاف و پارچه‌ای خود، به یکی از نمادهای معماری شهرستان هوستون تبدیل شده است. سقف متحرک این ورزشگاه که با استفاده از فناوری‌های پیشرفته طراحی شده، قابلیت باز و بسته شدن در کمترین زمان را دارد و باعث می‌شود که فضای داخلی ورزشگاه در شرایط جوی مختلف همیشه در دسترس باشد.

              • دلیل انتخاب سقف متحرک:
                سقف متحرک این ورزشگاه به‌ویژه به‌منظور فراهم آوردن انعطاف‌پذیری در برابر شرایط آب و هوایی طراحی شده است. با استفاده از سقف جمع شونده شفاف، تماشاگران و ورزشکاران می‌توانند از نور طبیعی در طول روز بهره‌مند شوند و در صورت لزوم سقف بسته شود تا از وقوع مشکلات ناشی از بارش باران یا شرایط جوی نامناسب جلوگیری گردد.

              • ویژگی‌های فنی و سازه‌ای:
                ساختار سقف شامل دو تکه با دهانه ۱۰۷ متر و عرض ۷۶ متر است که به‌وسیله دو ابرخرپا از فولاد با مقاومت بالا پشتیبانی می‌شود. این ابرخرپاها به‌طور ویژه طراحی شده‌اند تا سقف را بر روی خود حمل کنند و اجازه دهند که سقف به‌راحتی باز و بسته شود. علاوه بر این، سیستم کنترل پیشرفته‌ای برای نظارت بر وضعیت سیستم‌ها و تشخیص مشکلات احتمالی طراحی شده است. این سیستم با استفاده از صدها قطعه الکترومکانیکی قادر است تا وضعیت هر یک از اجزا را به‌صورت آنلاین نمایش داده و مشکلات موجود را به‌طور دقیق گزارش کند.

              • نکته ویژه:
                NRG Stadium با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و ساختارهای مهندسی پیچیده، به یک نمونه برجسته از معماری HI-TECH تبدیل شده است. سیستم کنترل آن به‌طور خاص طراحی شده تا به مهندسان امکان دسترسی آنلاین به اطلاعات و وضعیت هر یک از اجزا را بدهد و در صورت بروز هرگونه مشکل، راه‌حل‌ها را به‌سرعت ارائه دهد.

                ---

                

                ۱۳- میدان گاوبازی Moralzarzal

                • موقعیت جغرافیایی: Moralzarzal، مادرید، اسپانیا

                • سال ساخت: ۲۰۰۳

                • نوع سقف متحرک: سقف جمع شونده غشایی

                • کاربری: میدان گاوبازی

                • طراح: Lanik

                • مساحت سقف جمع شونده: حدود ۹۰۰ متر مربع

                • ویژگی‌های منحصر به فرد:
                  میدان گاوبازی Moralzarzal با سقف جمع شونده غشایی خود، یکی از نمونه‌های موفق در استفاده از این تکنولوژی در فضاهای عمومی است. این سقف متحرک به‌ویژه به‌منظور ایجاد راحتی بیشتر برای تماشاگران و حفظ شرایط مطلوب در زمان‌های مختلف سال طراحی شده است. ساختار سقف به‌گونه‌ای است که می‌تواند در مواقع لزوم باز یا بسته شود، به‌ویژه برای مقابله با شرایط آب و هوایی نامساعد.

                • دلیل انتخاب سقف متحرک:
                  سقف جمع شونده این میدان گاوبازی به‌ویژه برای کنترل شرایط جوی و حفظ محیط داخلی از اثرات بارش باران و نور زیاد آفتاب طراحی شده است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که تماشاگران در هر شرایطی بتوانند از نمایش‌ها و مسابقات لذت ببرند.

                • ویژگی‌های فنی و سازه‌ای:
                  سقف جمع شونده این میدان گاوبازی از یک سیستم غشایی با پوشش سبک و مقاوم ساخته شده است. ساختار سازه‌ای آن به‌گونه‌ای طراحی شده که به راحتی قابل باز و بسته شدن است و در زمان‌های مختلف سال می‌تواند بسته به شرایط جوی تنظیم شود.

                • نکته ویژه:
                  این پروژه نمایانگر کاربرد سقف‌های جمع شونده در فضاهای فرهنگی و تفریحی است. با استفاده از تکنولوژی‌های مدرن، این سازه توانسته به‌خوبی نیازهای فنی و زیبایی‌شناسی را در کنار هم قرار دهد و به یک نقطه عطف معماری در اسپانیا تبدیل شود.

                  ---

                  

                  ۱۴- ورزشگاه State Farm Stadium

                  • موقعیت جغرافیایی: Glendale، آریزونا، ایالات متحده آمریکا

                  • سال ساخت: ۲۰۰۶

                  • نوع سقف متحرک: سقف جمع شونده پارچه‌ای

                  • کاربری: ورزشگاه چندمنظوره

                  • طراح: Eisenman Architects (طراحی) و Walter P Moore (مهندسی و اجرا)

                  • مساحت سقف جمع شونده: حدود ۸۰۳۰ متر مربع

                  • ویژگی‌های منحصر به فرد:
                    State Farm Stadium با طراحی خاص و استفاده از سقف جمع شونده، یکی از مشهورترین ورزشگاه‌های آمریکا به شمار می‌رود. این ورزشگاه با قابلیت جمع شدن سقف و همچنین ویژگی‌های متنوع برای برگزاری رویدادهای مختلف، توجهات زیادی را جلب کرده است. سقف این ورزشگاه به‌طور خاص به‌منظور انعطاف‌پذیری و تطبیق با شرایط جوی طراحی شده و توانایی باز و بسته شدن سریع را دارد.

                  • دلیل انتخاب سقف متحرک:
                    استفاده از سقف متحرک در State Farm Stadium به‌ویژه برای برگزاری انواع رویدادهای ورزشی و کنسرت‌ها بسیار مناسب است. این سیستم سقف جمع شونده به ورزشگاه اجازه می‌دهد تا در برابر شرایط آب و هوایی مختلف، از جمله بارش باران و نور شدید آفتاب، کاملاً عملکردی و راحت باقی بماند.

                  • ویژگی‌های فنی و سازه‌ای:
                    سقف این ورزشگاه با استفاده از سیستم پارچه‌ای خاص و مهندسی پیشرفته طراحی شده است. ساختار این سقف با بهره‌گیری از یک سیستم جمع‌شونده که می‌تواند به‌سرعت تغییر وضعیت دهد، به‌طور مؤثری از ورود آب یا نور مستقیم آفتاب به داخل ورزشگاه جلوگیری می‌کند. این ویژگی، به‌ویژه در مسابقات ورزشی و رویدادهای مختلف، اهمیت زیادی دارد.

                  • نکته ویژه:
                    State Farm Stadium اولین ورزشگاه در ایالات متحده است که سقف جمع شونده‌اش به‌طور کامل در وضعیت باز و بسته تغییر می‌کند. این ویژگی باعث شده که ورزشگاه به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و مدرن‌ترین ورزشگاه‌ها در سطح جهانی شناخته شود.

                    ---

                    

                    ۱۵- ورزشگاه Rogers Centre

                    • موقعیت جغرافیایی: Toronto، کانادا

                    • سال ساخت: ۱۹۸۹

                    • نوع سقف متحرک: سقف جمع شونده سخت

                    • کاربری: زمین بیس بال

                    • طراح: Rod Robbie

                    • مساحت سقف جمع شونده: ۳۲,۳۷۴ متر مربع

                    • ویژگی‌های منحصر به فرد:
                      Rogers Centre، که به عنوان گنبد آسمان نیز شناخته می‌شود، اولین ورزشگاه بزرگ با سقف کاملاً جمع شونده است. سقف این ورزشگاه از چهار قسمت مجزا ساخته شده است که هرکدام دارای پوشش سخت هستند. این سقف جمع شونده به‌گونه‌ای طراحی شده که می‌تواند به‌سرعت و به‌طور مؤثر باز و بسته شود، امکان استفاده از فضا در شرایط جوی مختلف را فراهم می‌کند و به ویژه برای رویدادهای ورزشی و کنسرت‌ها بسیار مناسب است.

                    • دلیل انتخاب سقف متحرک:
                      سقف متحرک Rogers Centre برای تطبیق با شرایط آب و هوایی مختلف و جلوگیری از تأثیرات منفی بارش باران و برف یا تابش شدید آفتاب طراحی شده است. این ویژگی اجازه می‌دهد تا در تمام فصول سال از ورزشگاه بهره‌برداری شود. زمانی که سقف باز است، ۹۱ درصد از صندلی‌های تماشاگران در معرض آسمان قرار می‌گیرند، که تجربه‌ای بی‌نظیر برای تماشاگران فراهم می‌کند.

                    • ویژگی‌های فنی و سازه‌ای:
                      سقف جمع شونده این ورزشگاه به‌طور دقیق برای تحمل بیشترین نیروی باد در دوره بازگشت ۳۰۰ ساله طراحی شده است. ساختار سقف از چهار بخش مجزا تشکیل شده که به‌صورت هماهنگ حرکت کرده و به فضای بزرگ ورزشگاه پوشش می‌دهند. این ویژگی، علاوه بر جذابیت‌های معماری، به ایمنی و عملکرد سازه در شرایط سخت آب و هوایی کمک می‌کند.

                    • نکته ویژه:
                      یکی از ویژگی‌های خاص این ورزشگاه، دهانه بزرگ سقف آن است که با استفاده از سازه‌های فضاکار طراحی شده و به‌عنوان یکی از بزرگترین دهانه‌های سازه‌ای در دنیا شناخته می‌شود. این ویژگی به سقف امکان می‌دهد که به‌طور کامل باز شود و تجربه‌ای شگفت‌انگیز برای تماشاگران ایجاد کند.

                      ---

                      نتیجه‌گیری: معماری در حرکت، الهام برای آینده

                      با نگاهی به این ۲۰ بنای شگفت‌انگیز، درمی‌یابیم که سقف‌های متحرک فقط یک نوآوری تکنولوژیک نیستند، بلکه نمادی از تلفیق خلاقیت، عملکرد و زیبایی در معماری مدرن به شمار می‌آیند. این سازه‌ها، نه تنها تجربه کاربران را متحول کرده‌اند، بلکه الهام‌بخش نسل جدیدی از طراحان، معماران و سازندگان در سراسر جهان شده‌اند.

                      اما این فقط بخش اول از معرفی شاهکارهای معماری دنیاست!
                      در بخش‌های بعدی این مجموعه، شما را با نمونه‌های بیشتری از سقف‌های متحرک در نقاط مختلف جهان آشنا خواهیم کرد؛ از پروژه‌های عظیم ورزشی تا سازه‌های فرهنگی، تفریحی و حتی اقامتی.

                      درباره ما

                      ما در آلباتروس پرگولا با سال‌ها تجربه در طراحی، تولید و اجرای انواع سقف‌های متحرک برقی پارچه‌ای، شیشه‌ای و آلومینیومی، همواره در تلاشیم تا نوآوری‌های جهانی را با کیفیتی بالا و طراحی خلاقانه در پروژه‌های ایرانی پیاده‌سازی کنیم. اگر شما هم به فکر اجرای یک پروژه خاص و منحصر‌به‌فرد هستید، تیم ما آماده است تا از ایده تا اجرا در کنارتان باشد.

                      📌 منتظر ادامه این مقاله باشید!
                      در قسمت‌های بعدی، با معرفی سازه‌های متحرک جذاب‌تری همراه‌تان خواهیم بود